“ADHD is slechts de reactie van het brein van een kind op onvervulde behoeften”, vertelde mijn therapeut me tijdens een Zoom-sessie. Mijn geest was verbijsterd. Ik had het nog nooit zo horen definiëren, maar toch was het volkomen logisch. Ik kreeg de diagnose Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) in 2020 tijdens de pandemie, en voor mij was het een complete opluchting. Zolang ik me kon herinneren, had ik mezelf in elkaar geslagen vanwege de tijd die ik nodig had om dingen te doen, mijn worsteling met consistentie en het constante gevoel dat ik nooit genoeg deed.
Als kind gebeurde er altijd wel iets in mijn leven. Ik was arm en mijn moeder verdiende geld als alleenstaande moeder. Als gevolg hiervan werd ik, net als veel andere kinderen, verzorger voor mijn jongere broers en zussen. Mijn eigen behoeften als kind waren niet langer een prioriteit omdat ik de oudste was en moest helpen. Zelfs buiten spelen was een opgave omdat ik verantwoordelijk was voor de oppas – ik kon niet zomaar een kind zijn. ‘s Avonds laat zonder hulp mijn huiswerk maken werd de norm.
En als klap op de vuurpijl stond mijn ADHD mij vaak in de weg om me te concentreren. Ik vond het moeilijk om op te letten, omdat ik me altijd verstrooid voelde. Ik kwam vaak in de problemen omdat ik te veel praatte in de klas. Ik had voortdurend het gevoel dat ik me een weg baande door school en alles deed wat ik kon om de andere kant te bereiken. Ik vond het niet prettig om mijn uitdagingen met mijn moeder te delen, omdat ik haar stapel problemen niet wilde vergroten. Het enige dat niet zou gebeuren was een diagnose, niet in mijn familie, niet in mijn gemeenschap. Mijn Latina-moeder vertellen dat er iets mis was in mijn hoofd, was iets wat ze niet onder ogen kon zien. Het hebben van een kind met welke leerstoornis dan ook betekende ook dat ze als ouder iets verkeerd had gedaan. Mijn moeder zou dat niet hebben; ze kuste me er doorheen en vertelde me dat God me perfect had gemaakt. Ik moest gewoon harder mijn best doen. En dus moest ik stiekem klagen over de uitputting die ik voelde door het voortdurend doorzetten. Het is mij gelukt om erelijststudent, studentenraadslid en toespraak- en debatvoorzitter te zijn. Ik kreeg nog steeds dingen gedaan, want waar ik ook mee te maken had, ik was niet vrijgesteld van de gevolgen van een slechte student zijn.
Mijn Latina-moeder vertellen dat er iets mis was in mijn hoofd, was iets wat ze niet onder ogen kon zien.
School was voor mij een ontsnapping; mijn leraren boden een veilige haven. Ik geloof dat zelfs als ze dachten dat ik ‘hyper’ was, ze wisten dat ik een enorm verlangen had om productief, behulpzaam en ‘goed’ te zijn. Mijn basisschooljaren werden gevoed door docenten die waarschijnlijk wisten dat ik thuis met een aantal uitdagingen te maken had en toch genoeg moeite gaven om voor mij op te komen dagen.
Ik groeide op in een lagere sociaal-economische gemeenschap in Miami, die voornamelijk bestond uit Latino’s en zwarte mensen en alle kruispunten daarbinnen. Ik heb nooit een kind in mijn buurt gekend dat in therapie ging. We hebben nooit gesproken over geestelijke gezondheid. Het was pas een onderwerp als iemand ‘gek’ werd verklaard en ons werd verteld dat we daar gewoon uit de buurt moesten blijven. Therapie was duur, zoals ik nu weet, en stond dus niet hoog op de prioriteitenlijst van basisbehoeften voor gemeenschappen die alleen maar probeerden te overleven.
In mijn volwassen jaren, voorafgaand aan mijn diagnose, leidde mijn verspreide brein mij op het pad van depressie. Als moeder – en cabaretier, samen met alle andere dingen die ik deed – zat ik voortdurend in een waas. Ik voelde me overweldigd, en dat zorgde ervoor dat ik verlamd raakte. Terwijl ik mezelf voortdurend vergeleek met mijn georganiseerde en productieve vrienden, vroeg ik me vaak af waarom ik het niet voor elkaar kreeg. Ik zou in een voortdurende staat verkeren waarin ik eindeloze doelen stel en mezelf vervolgens veroordeel omdat ik ze niet ‘op tijd’ heb bereikt. Door de schaamte die ik door de jaren heen heb verzameld, kon ik niet eens vertellen wat ik doormaakte tijdens mijn vroege therapiesessies.
Voldeed ik als moeder dan niet aan de behoeften van mijn eigen kinderen? Zij waren tenslotte degenen die er bij mij op aandrongen om me te laten testen, en de gedachte dat ik geen goede moeder voor hen zou zijn, heeft mij naar een andere dokter gedreven. Tijdens de lockdown van 2020 begon ik met een nieuwe therapeut te werken: een gekleurde vrouw die ultragevoelig was voor mijn onzekerheden. Mijn behoeften waren eindelijk een prioriteit. Deze arts stelde voor dat ik een aantal tests zou doen. Ze was er zo zakelijk over; het gaf mij een gerust gevoel om er met haar over te praten. Toen ik mijn eerste diagnose van onoplettende ADHD kreeg, was ik eigenlijk opgelucht. Nu kon ik verder met een oplossing, en mijn arts had een actieplan waardoor ik me beter voelde. Ik begon met een ADHD-medicijn, Wellbutrin. Maar uiteindelijk ben ik ermee gestopt omdat ik er eigenlijk depressiever door werd. Als gevolg hiervan gingen mijn arts en ik op zoek naar andere oplossingen om mijn symptomen aan te pakken.
Een van mijn doorbraken was het accepteren dat routine de vijand kan zijn van het ADHD-brein. Ik zou het goed moeten vinden met de manier waarop de dingen voor mij werkten. Nadat ik dingen niet op tijd had afgemaakt, brachten de gevoelens die ik voelde me terug naar die plek in mijn kindertijd toen ik het gevoel had dat ik niet genoeg was. Het maken van dagelijkse lijsten in plaats van geplande taken werkte voor mij beter, en het leren gebruiken van de alarmen op mijn telefoon was iets waar ik op kon vertrouwen.
Als rondreizende cabaretier verandert mijn schema voortdurend; het creëren van normaliteit lijkt bijna onmogelijk. Het vinden van enige structuur in mijn leven terwijl ik voortdurend in beweging was, heeft een grote rol gespeeld. Maar liefst drie weekenden per maand reizen in verschillende steden en verschillende tijdzones is vermoeiend. En vaak voelt het creëren van een routine vanbinnen onmogelijk, vooral voor iemand als ik. Het vinden van een systeem waarbij ik alarmen gebruik om me te herinneren aan dingen die ik regelmatig moet doen, zoals eten, water drinken en mijn vitamines innemen, heeft me een gevoel van vrede gegeven dat ik nog nooit eerder had ervaren. Ik had eindelijk het gevoel dat ik meer controle had over mijn leven en mijn tijd.
Meer dan wat dan ook werd het begrijpen van wat er in mijn hoofd omging mijn grootste weg naar vrijheid; mezelf accepteren was de toegangspoort tot mijn vreugde. Mijn therapeut vroeg me een lijst te maken van alle dingen die ik had bereikt, iets wat ik nog nooit eerder had gedaan. En hier was ik, even de tijd nemend om na te denken over alles wat ik had gedaan ondanks mijn neurodivergerende brein. Als alleenstaande moeder heb ik twee geweldige mensen kunnen opvoeden. Ik had vijf comedyspecials op grote tv-netwerken. Ik schreef een Bekroond boek van Harper Collins en regisseerde drie komediespecials voor HBO. De lijst was lang en ik was geschokt door mijn eigen biografie. Ik kon niet geloven wat ik allemaal had bereikt. Ik had zoveel tijd in mijn leven besteed aan het uitschelden van mezelf omdat ik niet genoeg deed, en ik had eigenlijk een aantal fantastische dingen voor mezelf gecreëerd. Het kostte me die tijd om even te pauzeren om de kleine mij wat genade en rekwisieten te geven, omdat ik het de hele tijd al had gedaan – ik en mijn wazige brein. Ik heb het aan mijn kinderen te danken voor het duwtje in de goede richting. Ironisch genoeg waren het mijn kinderen die op volwassen leeftijd aan mijn behoeften voldeden.
Uiteindelijk is deze ADHD-reis betekenisvol geweest. Het is een lange, moeilijke weg geweest, maar zeker de moeite waard. Ondanks dat ik een neurodivergerend brein heb, heb ik de dingen kunnen bereiken die ik van plan was te doen, en nog veel meer. Als moeder, vrouw en kunstenaar hielpen de dingen die ik voelde als tekortkomingen me om sterke punten op andere gebieden te ontwikkelen. Ik was beschikbaar voor mijn kinderen op manieren die andere ouders niet konden zijn, omdat ik nooit de moeder wilde zijn die er niet was. Als Latina-vrouwen worden we altijd aangemoedigd om aan ieders behoeften te voldoen boven die van onszelf, en het is belangrijk dat we terugdringen. Het omarmen van mijn diagnose is een van de krachtigste dingen die ik ooit heb gedaan. Het heeft mij in staat gesteld mezelf te helpen. Het resultaat is dat ik op de beste manier voor de mensen in mijn leven kan opkomen. Mezelf accepteren zoals ik ben, is het enige dat mij succes heeft gegarandeerd: ADHD-brein en zo. Uiteindelijk ben ik genoeg.
Aïda Rodriguez is een cabaretier, schrijver, acteur en auteur – een favoriet van zowel critici als fans. Rodriguez’ comedyspecial ‘Fighting Words’ wordt gestreamd op Max, en ze was een hoogtepunt in de door Tiffany Haddish geproduceerde Netflix-hitserie ‘They Ready’. Ze is gastschrijver voor BuzzFeed en Oprah Daily, en regelmatig commentator bij ‘The Young Turks’. Ze is ook de presentator en maker van de podcastserie ‘Say What You Mean’.
